کف سازی های بتنی 3 نوع متفاوت دارند: یکپارچه ، متصل و غیر متصل. (شکل 1 ) در گذشته این موضوع که سقف های با کیفیت به کفسازی های بتنی نیاز دارند به طور گسترده ای قابل قبول بود. این در حالی است که این باور امروزه مورد پذیرش قرار نمی گیرد. کف سازی های بتنی آماده مناسب برای استفاده به عنوان کف سازی نهایی می باشد. همچنین استقاده از این گونه کفسازی ها مقرون به صرفه نیز می باشد. شیوه مدرن استفاده از این گونه کف سازی های آماده به صورت یکپارچه و بدون هرگونه درز اجرایی می باشد.
شکل (1): ضخامت پیشنهادی برای انواع سیستم های کف سازی ( یکپارچه، متصل و غیر متصل)
کفسازی بتنی دارای مزایای زیر می باشد.
- مقاومت بالایی در برابر سایش دارند
- با قرار دادن بتن مستحکم در سطح کف و بتن ضعیف تر در صفحه پایه ، هزینه های مواد (اما نه کار) را کاهش می دهد.
- مناسب برای ترمیم کفسازی های آسیب دیده
کفسازی های بتنی یکپارچه
کف سازی بتنی یکپارچه یکی از اصلی ترین سیستم های کف سازی می باشد. این گونه کفسازی قابل اجرا بر روی بتن تازه ( قبل از گیرش نهایی) می باشد. معمولاً ضخامت کفسازی بتنی یکپارچه در حدود 15 میلی متر (5/8 اینچ) می باشد. اندازه سنگدانه های بزرگ معلوما بزرگتر از 10 میلی متر (3/8 اینچ) نمی باشد. فقط در شرایطی که سطح بتن زیرین سفت و یا پوسته نشده باشد، اجرای کفسازی بتنی یکپارچه منجر به اتصالی قوی میان سطح جدید و بتن قدیمی می گردد.
این در حالی است که با سفت شدن و پوسته شدن سطح بتن زیرین، کفسازی یکپارچه اتصال مناسبی میان سطح جدید و قدیمی به وجود نخواهد آورد. به همین دلیل است که بسیاری ازطراحان سازه، ضخامت کفسازی یکپارچه را جز ضخامت سقف به حساب می آورند. اگر در محاسبات ضخامت طراحی دال 150 میلی متر باشد بایستی ضخامت بتن زیرین 135 میلیمتر و ضخامت کفسازی بتنی 15 میلیمتر منظور گردد.
یکی از دلایل مهم برای انتخاب سیستم کفسازی یکپارچه ایجاد یک سطح بتنی مستحکم نسبت به وزن دال می باشد. کف سازی بتنی از یک بتن با مقاومت بالا تشکیل شده است . نوع سنگدانه های مورد استفاده در ساخت این بتن مستحکم بسیار منحصر به فرد بوده است. سطح بتن زیرین ( کف سازی قدیمی) با بتن نسبتا ضعیف تر طراحی شده است.
یکی دیگر از دلایل انتخاب سیستم کف سازی یکپاچه، ایجاد سطح رنگی می باشد که نسبت به سایر روش های رنگی کردن سطح، هزینه کمتری رابه همراه دارد. یکی از معایب این سیستم کفسازی نسبت به سایر روش ها هزینه بالای دستمزد کارگر می باشد. هنگام اجرای کفسازی جدید بایستی توجه نمود که بتن قدیمی به اندازه کافی نشست را تجربه کرده باشد. در این شرایط احتمال خرابی کف سازی جدید به شدت کاهش می یاید. جدول 1 ضخامت پیشنهادی برای انواع سیستم های کفسازی را نشان می دهد.
جدول (1): ضخامت پیشنهادی برای انواع سیستم های کف سازی ( یکپارچه، متصل و غیر متصل)
کف سازی متصل
این نوع کفسازی قابل استفاده بر روی بتن کامل سخت شده می باشد. این نوع سیستم کفسازی بسیار نازک و پر مقاومت می باشد. این نوع کف سازی به شدت وابسته به نوع اتصال به بتن زیرین ( کف سازی قدیمی ) می باشد. در کف سازی متصل اندازه سنگدانه ها مشابه کفسازی یکپارچه می باشد (10 میلیمتر).
با توجه به آیین نامه BS 8204 ( بخش دوم) ضخامت پیشنهادی کفسازی متصل 20 تا 40 میلیمتر می باشد. درصورتی که ضخامت کفسازی بیش از 40 میلیمتر در نظر گرفته شود. فشار ناشی از وزن کفسازی منجر به شکم انداختن بتن زیرین می شود. درصورتی که نیاز به کفسازی با ضخامت بیش از 40 میلیمتر باشد. استفاده از سیستم کفسازی غیر متصل پیشنهاد شده است. مهندسان سازه معمولا ضخامت این کفسازی را را جزئی از ضخامت ساختاری کف نمی دانند. بسیاری از پانل های پیش ساخته مورد استفاده برای سقف های طبقات با سیستم کفسازی متصل اجرا می گردند.
اهمیت اتصال
در این سیستم کفسازی از نقاط اتصال خراب شود. امکان خرابی کفسازی تحت بارهای ترافیکی وجود خواهد داشت. می توان استحکام کفسازی را با جداسازی بخش کوچکی از آن با استفاده از اره یا مته اندازه گیری کرد. با استفاده از چسباندن یک حلقه به سطح، نیروی مورد نیاز برای شکستن قطعه به دست می آید. با توجه به تحقیقات انجام شده (دنیس ، 1989) ، اعداد بالای 0.7 مگا پاسکال رضایت بخش می باشد ، در حالی که قرائت های زیر 0.5 مگا پاسکال، نتیجه مطلوب را نشان نمی دهد. این در حالی است که بتن به طور معمول دارای مقاومت کششی 2-3 مگا پاسکال می باشد. همچنین بررسی مقاومت این نوع کفسازی با استفاده از آزمایشات مقاومت چسبندگی سطح نیز میسر می باشد.
اتصالات در سیستم کفسازی متصل
تمامی درزهای زیرین باید به درستی به کف سازی رویه متصل گردد. درصورتی که اتصال به درستی انجام نشود، احتمال ترک خوردگی در کفسازی رویه افزایش می یاید. تمامی درزهای اجرایی، انبساطی، انقباضی و پیچشی باید به درستی مهار و متصل گردند. درزهای اجرایی با توجه به میزان آرماتور های استفاده شده در اطراف آن ممکن است درز حرکتی به حساب نیاید. درزهای سازه ای در طبقات به عنوان درز حرکتی در نظر گرفته نخواهد شد. کف سازی رویه میتواند دزهای بیشتری نسبت به بتن قدیمی داشته باشد. درزهای بیشتر برای راحتی ساخت و ساز یا تقسیم کف در نوارهای باریک و کنترل بالا تر مورد نیاز است.
کفسازی غیر متصل
در این گونه سیستم کف سازی صفحات به صورت جداگانه بر روی دال قرار می گیرند و هیچ گونه اتصالی میان لایه های کفسازی با دال زیرین وجود ندارد. برخی از طراحان سازه برای جلوگیری از اتصال تصادفی میان لایه های رویه و دال زیرین ، دال پایه را با ورق های پلی اتیلن یا کاغذ ساختمانی می پوشانند. ضخامت کف سازی غیر متصل در حدود 10 سانتی متر می باشد. در این نوع سیستم کفسازی ضخامت حداکثر وجود ندارد و ضخامت بسته به توانایی تحمل وزن توسط دال پایه کنترل و تایین می گردد.
برخلاف کفسازی یکپاچه و کفسازی متصل، می توان از مصالح و سنگدانه ها با اندازه ی طبیعی استفاده نمود. از آنجا که کفسازی غیر متصل است هرگز نباید ضخامت کفسازی در ضخامت کلی دال لحاظ گردد. درکف سازی های غیر متصل اغلب آرماتور کمی استفاده شده است. اما استفاده از صفحات فولادی پس تنیده نیز میسر می باشد. یکی از مزایای بزرگ کفسازی بدون اتصال این است که نیازی نیست درزهای کفسازی رویه با درزهای دال زیرین هم راستا باشد. همچنین دیگر نیازی به گسترش درزهای دال زیرین تا لایه رویه نمی باشد. مگر آنکه جا به جایی به نسبت بزرگی پیش بینی شده باشد. مزیت دیگر این است که می توان کفسازی رویه را بر روی بتن قدیمی که ممکن است برای اتصال مناسب نباشد، اجرا نمود.
دال آلوده به روغن و آلودگی باعث می شود تا یک اتصال مناسب تقریباً غیرممکن باشد ، اما در کف سازی بدون اتصال مشکلی ایجاد نخواهد کرد. اشکال اساسی آن است که سطح نهایی کفسازی در تراز 10 سانتی متری قرار خواهد گرفت. در ساخت و سازهای جدید می توان با کم کردن ضخامت دال پایه، این مشکل را مرتفع نمود.
ضخامت های ممنوع
ضخامت کف سازی متصل نباید از 40 میلی متر بیشتر باشد. زیرا ممکن است نیروی فشاری به وجود امده باعث از هم گسیخته شدن کفسازی گردد. در کف سازی بدون اتصال ضخامت حداقل بایستی 100 میلی متر باشد. تا مقاومت مناسبی در برابر بارهای ترافیکی دارا باشد. محدوده غیر مجاز بین 40 تا 100 میلی متر است.